Jak w każdej medycznej procedurze, w laserowej korekcji wzroku, spotykamy się z ramą wiekową. Wykonuje się zabiegi na oczach ani zbyt młodych, ani w zbyt późnym wieku. Jak to wygląda w praktyce? Czasami jest tak, że oko 30-latka nie jest jeszcze gotowe do operacji usunięcia wady, albo doskonale uwodniona i sprężysta rogówka 60-latka nadaje się do zabiegu.
Dużo zależy od trybu życia, pracy, a także stosowanej do tej pory korekcji – ze względu na metodę, jak i właściwe dopasowanie. Niekiedy młode przekorygowane lub niedokorygowane oczy wymagają czasu i zastosowania tymczasowo nowej korekcji w celu przygotowania się do operacji laserowej. Wszystko po to, aby wyniki uzyskane po procedurze medycznej były bardziej przewidywalne i satysfakcjonujące dla pacjenta. Sprawdźmy jak wygląda kwalifikacja do laserowej korekcji wzroku w zależności od wieku.
Oko rośnie razem z nami
Czy zoperowanie nastolatka nie jest wskazane dla jego zdrowia? Czy może być niebezpieczne? Zdecydowanie nie. Wyznaczając granicę wieku w zabiegach laserowych na 18-21 lat i więcej, zakładamy, że osoba osiągnęła już dojrzałość i zakończył się jej wzrost. Dlaczego ma to takie znaczenie? Gałka oczna ma określoną długość. Jeśli jest zbyt krótka lub długa (w stosunku do mocy rogówki i soczewki wewnątrzgałkowej), mówimy o niemiarowości, czyli wadzie wzroku, odpowiednio – dalekowzroczności lub krótkowzroczności.
O ile oko z wiekiem nam się nie skróci, o tyle, jego wydłużenie o 1 milimetr indukuje wadę wzroku rzędu -3.00 dioptrii. Młody krótkowidz zatem może okazać się jeszcze niegotowy na zabieg, gdyż wada, która do tej pory zmieniała się o 0.50 lub 0.75 dioptrii na rok, może jeszcze przyrosnąć. Kiedy podejmujemy decyzję o laserowej operacji oczu, chcemy mieć gwarancję, że wada nie wróci oraz, że została usunięta w całości. Trudno o taką gwarancję w okresie wzrostu. Natomiast nawet w młodym wieku, jeśli obserwujemy pacjenta i znamy historię jego korekcji, wiemy kiedy można powiedzieć o stabilności wady.
To zazwyczaj moment kiedy, pomimo kontroli okulistycznych, wymieniamy corocznie tylko oprawki, a szkła pozostają bez zmian. Przewidywalność wyniku laserowej korekty wzroku to niezwykle ważny aspekt. Nie zdecydujemy się przecież na jakąkolwiek procedurę, jeśli dowiemy się, że wada wzroku, której się pozbywamy może pojawić się na nowo (tak, wada nie wraca, natomiast w jej miejsce może pojawić się nowa, np. wynikająca z wydłużenia gałki ocznej, podczas intensywnej pracy wzrokowej do bliży i nieprzestrzegania zasad higieny pracy).
Oko zmienia się albo i nie
Oczywiście istnieją wyjątki od reguły. U pacjentów, którzy aplikują do służb cywilnych przeprowadza się operacje laserowe na oczy, mimo tego, że nie osiągnęli oni jeszcze ostatecznego wzrostu. Szczególnie cieszymy się, jeśli w tak młodym wieku obserwujemy stabilną, niezmienną od kilku lat korekcję wady wzroku. Jednakże, w każdym przypadku osoby bardzo młodej, trzeba mieć świadomość, że przy prawidłowych parametrach rogówki i całego układu wzrokowego, za parę lat, być może zabieg będzie trzeba powtórzyć w celu dokorygowania wzroku.
Tu dużo zależy od trybu życia i pracy naszego pacjenta. Bardziej prawdopodobne jest, że po czasie pojawi nam się wada krótkowzroczna, jeśli pracujemy przed monitorem komputera, z nosem w książkach i dokumentach nieustannie, przez wiele godzin dziennie, bez przerwy na spojrzenie w dal, czy mruganie. Przekazujemy pacjentom wskazówki, jak dbać o wzrok, aby był mniej przemęczony i nie ulegał nadmiernym napięciom – czy to akomodacji, mięśni okoruchowych, lub niedoborom mrugania (a co za tym idzie suchości oczu).
Często pomimo laserowego zabiegu wady wzroku w bardzo młodym wieku, nie obserwuje się potrzeby ponownej korekcji, a pacjent cieszy się ostrym widzeniem do każdej odległości przez długie lata. Naukowcy alarmują, iż istotny wpływ na przyrost wady minusowej ma ilość dostarczanego oczom światła dziennego – im go więcej, tym ryzyko pojawienia się niemiarowości maleje. Nic tylko korzystać ze słońca, patrzeć w niebo i leniuchować? Tak naprawdę wystarcza po prostu umiar i zachowanie równowagi pomiędzy pracą, a dbaniem o zdrowy wzrok.
Oko starzeje się zbyt szybko
To niesprawiedliwe, że oczy tak szybko podlegają procesom fizjologicznym. Szybko zmienia się możliwość akomodacji soczewki ocznej i równie szybko może pojawić się zaćma. W rzeczywistości sięgamy po pierwsze okulary do czytania średnio w wieku 40 lat. Przecież to wiek największej aktywności życiowej, zawodowej, społecznej. Jesteśmy w kwiecie wieku i szukamy pomocy, by być wolnym od wszelkich optycznych pomocy wzrokowych – okularów, soczewek kontaktowych.
Czy to możliwe, jeśli w oku tak wcześnie coś niepojącego zaczyna się dziać? Czy nie przyspieszymy tych procesów starzeniowych? Rozwiązań mamy kilka. Z jednej strony na przeciw wychodzi laserowa korekcja wzroku i tu najczęściej wybieranym zabiegiem przy pojawiających się problemach z czytaniem z bliska, jest monowizja. Druga opcja to refrakcyjna wymiana soczewek, która obecnie stanowi świetną alternatywę dla własnej akomodacji. Pozbywamy się wówczas własnej, nie do końca już sprawnej, soczewki wewnątrzgałkowej I wymieniamy ją na wieloogniskowy, zaawansowany technologicznie, biokopatybilny implant soczewkowy, który pozwala widzieć z dobrą ostrością każdą odległość.
Czytanie znów staje się możliwe przy wyborze każdej z powyższych metod zabiegowych, nie musimy odsuwać tekstu na odległość ramienia i dalej, a dalekie widzenie również pozostaje w zasięgu dobrego widzenia.
Po 50. roku życia wprawdzie wada wzroku jest stabilna, jednak pojawiać się mogą w oku zmiany związane z naszym metabolizmem, przyjmowanymi lekami, ekspozycją na światło słoneczne lun pracą spawacza – czyli zaćma. Już początkowe zmętnienia soczewki bywają dyskwalifikujące do zabiegu laserowego na oczy, z tego powodu, że po niedługim czasie od pierwszej operacji wymagana będzie kolejna – wymiana soczewki przy zaćmie. Zatem, jeśli podobna diagnoza zapadnie, lekarz zaoferuje nam refrakcyjną wymianę soczewek. Refrakcyjna, czyli korygująca wadę wzroku, przy okazji usuwania zaćmy.
Obecne na rynku implant wieloogniskowe, wspomniane już powyżej, umożliwiają dobre widzenie na każdą odległość. Jeśli natomiast zdecydujemy się na bardziej ekonomiczną wersję jednoogniskową pozostaniemy przy okularach do jednej wybranej przestrzeni bliskiej lub dalekiej.
Badaj wzrok!
Niezależnie od wieku wykonanie zabiegów korygujących wadę wzroku jest możliwe. Wszystko zależy od tego, czy i jak pacjent stosuje się do zaleceń przed- i pooperacyjnych oraz przestrzega zasady higieny pracy wzrokowej. Każde oko musi mieć czas na odpoczynek. Przy zdrowym oku, ale i tym z zaćmą, czy starczowzrocznością, jesteśmy w stanie znaleźć rozwiązanie na pozbycie się okularów. Co oznacza, że niekiedy teoretycznie zbyt młode lub zbyt dojrzałe oko może zostać poddane korekcji przy pomocy najnowocześniejszych technologii, by odzyskać sokoli wzrok.
Wystarczy spróbować. Pierwszym krokiem może być regularna kontrola okulistyczna, która dowiedzie, czy wada wzroku jest stabilna lub wykluczy możliwe zmiany starzeniowe w układzie wzrokowym. Jeśli chcesz skorygować wadę wzroku na stałe i uniezależnić od okularów, czy soczewek kontaktowych, zadbaj o oczy i sprawdź swoje możliwości.
Bibliografia:
- Atchison D.A., Schmid K.L., Pritchard N. Neural and optical limits to visual performance in myopia. Vision Res. 2006 Oct; 46(21): 3707-22. doi: 10.1016/j.visres.2006.05.005. Epub 2006 Jun 27. PMID: 16806392.
- Bower K.S., Weichel E.D., Kim T.J. Overview of refractive surgery. Am Fam Physician. 2001 Oct 1; 64(7): 1183-90. PMID: 11601800.
- Saw S.M., Matsumura S., Hoang Q.V. Prevention and Management of Myopia and Myopic Pathology. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2019 Feb 1; 60(2): 488-499. doi: 10.1167/iovs.18-25221. PMID: 30707221.
- Artal P., Guirao A., Berrio E., Piers P., Norrby S. Optical aberrations and the aging eye. Int Ophthalmol Clin. 2003 Spring; 43(2): 63-77. doi: 10.1097/00004397-200343020-00008. PMID: 12711903.
- Niżankowska M.H. Podstawy okulistyki. Wydanie II poprawione i uzupełnione. VOLUMED, Wrocław 2000.